Categorie archief: Uncategorized

Start van het ‘Bio Food&Health’-programma in ATAX

Tijdens het bezoek van leden Kathleen en Dominique in februari 2021 werden de eerste
zaadjes geplant van het ‘Bio Food&Health’-project dat onder initiatief van Ibra Sow onder het dak van ATAX wordt opgestart. Ibra is een 20-jarige Belg/Senegalees die een grote interesse heeft in gezonde voeding en in de geneeskrachtige werking van planten en kruiden.
Senegalezen hebben de neiging veel zout, suikers en vetten te gebruiken bij hun dagelijkse maaltijden. Dit draagt bij tot het ontstaan van sterk opkomende ziektes zoals hoge bloeddruk, diabetes, hartfalen etc. Het is de droom van Ibra om, samen met het team van ATAX,  een beter eetpatroon te introduceren in Yoff.
Ibra is in juni begonnen met het bakken van gezond brood met granen. Het witte “Frans” brood dat hier wordt gegeten, is weinig voedzaam en bevat veel suikers. Dankzij Afractie werd een elektrische oven aangekocht waarin het brood snel bruin bakt. Het was een beetje zoeken naar de juiste formule maar nu is het granenbrood een succes. De talibés die komen ontbijten kunnen het brood wel smaken. Zo krijgen ze een voedzaam ontbijt.
Ibra leert de medewerkers van het project dit brood te bakken zodat ook tijdens de periodes waarin hij niet aanwezig is, het werk kan verdergezet worden.
Coördinator Keita heeft ondertussen contacten gelegd met de burgemeester van het
quartier om vrije ruimtes op openbare plaatsen te gebruiken om planten, kruiden en bomen te planten. Als testcase werd al één rotonde “toegewezen”. Ook zijn er contacten met scholen die graag een tuin willen aanleggen om de leerlingen te onderwijzen in het cultiveren en gebruiken van kruiden. ATAX zorgt voor de levering van kruidenbakken.
Voor de aankoop van planten worden partners gezocht die financieel willen steunen. Keita heeft contacten gelegd met het Parc van Hann, een groot park in Dakar waar diverse traditionele kruiden en planten worden gekweekt. Het park wil een deel van de planten doneren. Het andere deel dient aangekocht te worden voor een milde prijs.
Als de testen op openbare plaatsen en in scholen een succes zijn, opent dit deuren om Dakar functioneel groener te maken en inwoners en schoolkinderen te laten kennismaken met kruiden en planten. ATAX zal ervoor zorgen dat talibés de planten leren verzorgen en water geven. De buurten zullen gesensibiliseerd worden.
Dankzij het harde werk van Afractielid Kathleen zijn alle kruiden die standaard groeien in Senegal opgelijst, inclusief hun werking. Keita heeft de informatie samengevat in handige fiches die verspreid kunnen worden onder de bevolking en in scholen.
Daouda start vanaf juli de lessen taal en rekenen opnieuw op voor elke talibé die graag wil deelnemen. Ook de leerling-kleermakers (ex-talibés die worden opgeleid door de kleermaker des huizes, Ousmane) zullen de lessen volgen. Als kleermaker moet je toch
kunnen rekenen en tellen, niet?

Ondertussen zijn in het ATAX-gebouw ook enkele wijzigingen aan de gang. Het klaslokaal wordt geschilderd en ontruimd. Zo kan de ruimte verhuurd worden voor opleidingen, seminaries, vergaderingen enz. Ousmane de kleermaker ruilt met Ali van ruimte. De kleermakersruimte wordt veel te krap met 3 talibé’s in opleiding, stoffen van klanten die moeten weggestopt worden en ontvangstruimte voor klanten.
Heel wat werk te verrichten dus de volgende weken. Talibés, jongeren en het ganse ATAX-team helpen alles op orde te zetten. Hun vorderingen kan je volgen via hun Facebook-pagina.

Interview with a nurse

Af en toe gaan vrijwilligers met een gelijkaardige opleiding samen naar onze projecten, om er hun job uit te oefenen in een andere context.

Zo vertrokken Evelien (dochter van Nina), Kristof, Nathalie en Shinni in november weer samen naar Dakar, om er hun medische kennis en ervaring ten dienste te stellen van de lokale bevolking, en in het bijzonder van de kansarme kinderen.   Dat deden ze deze keer zowel in Yoff (Atax), als in Thiès en Mbour.

We wilden graag weten hoe hun “missie” verlopen was, en interviewden Evelien.

– Afractie : First things first : Hoe was de reis ?

– Evelien : Om kosten te besparen, vlogen we met een tussenstop in Lissabon.   De vlucht van Brussel naar Lissabon had vertraging, waardoor we bijna de aansluiting naar Dakar misten, maar het lukte nog net op het nippertje.  Onze bagage moest het een dagje zonder ons stellen, maar daarop zijn we al voorbereid.   We kwamen dus op het verwachte tijdstip aan in Dakar, en daar stond Daouda ons op te wachten.  Vreemd hoor, meestal komt hij samen met Top, maar die had het koken in het project voor een maandje ingeruild voor een vakantie bij familie.  Kristof ging voor het eerst mee naar Afrika, en kon met eigen ogen zien waarom wij zo enthousiast zijn over de gastvrijheid : Daouda heeft ons naar het appartementje gebracht dat we gehuurd hadden, daar stond al gekoeld drinken klaar, en ondanks het feit dat hij al de hele nacht op was, is hij voor ons nog ontbijt gaan halen.  Pure verwennerij.

– Afractie :  Zijn jullie meteen aan de slag gegaan in het project?

– Evelien : Nee, het was “Grand Magal”, een feestdag, en dus was het project gesloten.  Daouda had net een overlijdensbericht gekregen en ging de familie condoleren, en dus zijn we met ons vieren een wandeling gaan doen in Yoff : boodschappen doen (want ook op feestdagen zijn er heel wat Senegalezen die de commerce verderzetten), we gingen in het project kijken naar de kippen en konijnen (wat zijn er veel konijnen bijgekomen !!), en daarna maakten we een lange strandwandeling, om de stramheid van de vlucht uit ons systeem te krijgen.  Op het strand waren kinderen met buizen een soort pompsysteem aan het maken, dat doen ze om weekdiertjes te vangen die zich in het zand schuilhouden, en proteïnerijke aanvulling van het avondmaal.  We bezochten nog een kennis die is blind geworden door een combinatie van cataract en ongereguleerde diabetes.   En dan : slapen !!  Altijd heerlijk om de geluiden en geuren van Senegal terug te vinden, de mensen weer te ontmoeten, en een beetje ‘thuis te komen’, maar het is wel vermoeiend.

– Afractie : Dus de volgende dag naar het project.  Dat was een donderdag, niet?

– Evelien : Ja, en donderdag is de dag waarop de talibés alle aandacht krijgen.  Er zijn wel kleutertjes, maar die gaan op de middag naar huis, en dan staat alles in het kader van de straatkinderen : ze krijgen verzorging, een warme maaltijd, degenen die een cursus volgen krijgen dan opleiding, en de anderen spelen (educatieve) spelletjes.  Kristof maakte kennis met de Atax ploeg en overliep met Keita of hij zich nuttig kon maken door het uitvoeren van klusjes.  Klusjes zijn er altijd, maar het benodigde budget om ze uit te voeren is niet altijd beschikbaar.  Daar passen we natuurlijk in de mate van het mogelijke een mouw aan, en terwijl Kristof ging shoppen naar ijzerwaren en gereedschap, ging ik met Nathalie en Shinni naar de stoffenmarkt.  Tijdens de winkelronde van Kristof, had Daouda halte gemaakt bij een Daara, eerste kennismaking voor Kristof met een marabout en bezichtiging van de slaapplaats van de kinderen.  Hij was al die onder de indruk van hetgeen hij zag, en nog meer toen men hem vertelde dat hier een honderdtal kinderen leven.  Ze liggen dicht bij elkaar gepakt om te slapen op de betonnen vloer, en de ruimte was nog beperkter geworden omdat ze een put hebben gegraven die als sanitair moet dienen, en verschrikkelijk stinkt.  Schrijnende toestanden.  Goed dat de kinderen ook in ons project terecht kunnen voor een douche en om gebruik te maken van het toilet, dat is echt wel noodzakelijk.  Kristof was zéér gemotiveerd om die veilige haven mee op te knappen : gebroken tegels vervangen en vastmetsen, een ophangsysteem voorzien voor de tuinslang, kleine herstellingswerkjes …  Werkzaamheden waarmee we ook vrijdag nog zoet waren.  We verplaatsten het kippenhok naar een andere kant van de koer : één van de buren lijdt aan astma, en door het hok te verplaatsen kunnen we de hinder verminderen.   De waterpas om het hok recht te zetten werd ter plaatse geïmproviseerd.  De leerling-kappers namen Kristof zn kapsel en baard nog onderhanden : een nieuwe ervaring, het haar van een blanke. ?

– Afractie : En toen was het weekend.   Wat doen jullie zoal als Atax gesloten is ?

– Evelien : We huurden een auto, en met een tussenstop voor een bezoekje aan Lac Rose, reden we verder naar Thiès, naar het andere project dat door Afractie gesteund wordt : Djardjal.  Samen met Pape, hun verantwoordelijke, bezochten we een extern project : AMMD, een initiatief van Bineta, die het geheel bekostigt met opbrengsten van haar reisbureau, en ook een heel klein beetje overheidssteun krijgt.  Het is belangrijk dat kleine initiatieven elkaar leren kennen, van elkaar leren, en ervaringen uitwisselen.  Het project van Bineta draait voornamelijk om kinderen met geestelijke problemen, en kinderen van volwassenen met psychische problemen.  Vrouwen die mentaal ziek zijn, hebben vaak geen andere mogelijkheid dan seks te bieden in ruil voor levensonderhoud.  De kinderen die daarbij verwekt worden zijn vanaf de geboorte kansarm.  Een tiental kindjes zijn Bineta permanent toevertrouwd door de jeugdrechter, andere kinderen komen er gewoon dagonderwijs volgen : autistjes, kinderen met het syndroom van Down of met een andere aangeboren geestelijke afwijking.  In Senegal is voor hen niets voorzien, en Bineta is in de bres gesprongen om hen te helpen.  Zeer interessant voor Nathalie, die van opleiding psychiatrisch verpleegkundige is.  Ook Shinni kon zich goed vinden in het project en was onder de indruk van de enorme behoefte aan affectie die de kinderen toonden.   We leverden een lading baby- en kinderkleding af die we in België hadden ingezameld, en gingen terug naar Djardjal, waar het aantal talibés flink is toegenomen.

We kregen uitleg over de werking van het project en over de werken die later die week zouden starten : in Djardjal kunnen grotere talibés tijdens hun beroepsopleiding nu ook de nacht doorbrengen, een tussenstap naar volledige zelfstandigheid.  Daarvoor moeten slaaplokalen voorzien worden.  Daarna trokken we de brousse in, om een herdersfamilie te bezoeken die geen andere medische hulp krijgt dan de onze.  We bezorgden warme kleding, want de hutjes bieden niet voldoende bescherming tegen de koude nachten : zand houdt geen warmte vast, en na zonsondergang dalen de temperaturen flink.  Deze mensen bezitten eigenlijk helemaal niets, maar ze hadden zelf palmwijn gemaakt, en daarop werden we getrakteerd.  We vervolgden onze weg en gingen op de markt de traditionele manden kopen, die Afractie in België verkoopt om haar projecten te steunen.  We aten bij de familie van Daouda, die ook in Thiès woont, en waar we hartelijk verwelkomd werden.  En op de terugweg naar Dakar stopten we in Mbour, om er Top en zijn familie te bezoeken.  Ook daar werden we onthaald met een theeceremonie, we maakten een strandwandeling en zagen hoe de vis werd binnengehaald, altijd indrukwekkend, en kregen voor het afscheid weer een heerlijke maaltijd voorgezet.  De Senegalese gastvrijheid : onovertroffen !

Afractie : Zijn jullie maandag meteen naar het project gegaan ?

Evelien : Ja, we begonnen er met de voorbereiding van de consultatiedagen.  Soms organiseren we die in een moskee, maar deze keer zouden ze in het project plaatsvinden.  Dat maakt het makkelijker om de voorbereidingen te treffen, we hebben massa’s stoelen om de “wachtkamer” in te richten, en bovendien leert de buurt ons project beter kennen als ze er zelf een keer op bezoek komen.

Afractie : Hoe ziet zo’n consultatiedag eruit ?

Evelien : Mensen met allerlei gezondheidsproblemen komen op bezoek.  We geven vooral uitleg en achtergrond bij hun aandoeningen, want daarvoor hebben de lokale dokters echt geen tijd.  Omdat ik vroedvrouw ben, doe ik natuurlijk pre- en postnatale consultaties, maar we gaan ook actief diabetes opsporen, we geven voorlichting en sensibilisering bij tandenzorg, obesitas of ondervoeding, we doen wondzorg ..  Allemaal zaken die in Senegal niet zo goed worden opgevolgd als bij ons.  Bij een vorige sessie kregen we de hulp van vrijwilligsters Loesia en Jolien, laatstejaarsstudenten geneeskunde, die onder de indruk waren van het aantal kinderen met gebitsproblemen.  Ze richtten Nexal Retane op, een programma voor tandzorg voor kansarme kinderen, omdat het probleem zo groot is.  Niet zo verwonderlijk : bedelkinderen krijgen vaak alleen maar (ongekookte) rijst, en wat snoepjes of suikerklontjes.  Gebrek aan vitaminen en al die suiker richten behoorlijk wat schade aan.  Sinds hun interventie wordt in de verschillende projecten ook dagelijks aandacht besteed aan tanden poetsen.

.

Afractie : Waren er veel mensen die langskwamen ?

Evelien : Enorm !  Het zijn heel drukke en lange, vermoeiende dagen.   Sommige mensen hebben we onmiddellijk naar het ziekenhuis gestuurd, en dat is bij elke consultatiedag wel zo, helaas.  Er zijn vaak ernstige problemen die niet of te laat aan het licht komen.

In de dagen daarna hebben we ook nog EHBO lessen voor de straatkinderen georganiseerd.  De talibés leerden o.a. hoe een situatie te herkennen, welke risico’s er voor henzelf of de omstaanders kunnen zijn, hoe ze naar de hulpdiensten moeten rapporteren, en ook hoe ze zelf eerste zorgen kunnen toedienen.  We zijn voornamelijk ingegaan op situaties die zich op straat kunnen voordoen : verkeersongevallen, brand, verstikking  …   Het Heimlich maneuver kwam aan bod, stabiele zijlig, en reanimatie.  En opnieuw viel het ons op hoe leergierig en geïnteresseerd de straatkinderen zijn om kennis te vergaren.  Zoals altijd was er te weinig tijd om alles te doen wat op ons programma stond, maar onze vakantiedagen waren op, en thuis wachtte onze job.

Afractie : Wanneer gaan jullie terug ?

Evelien : Zodra ik weer genoeg bij elkaar gespaard heb, bestel ik mijn volgende ticket.  Het is altijd zo fijn om al die mensen terug te zien.  Een heel verrassend terugzien was ook dat met Max, die vroeger in ons TSX project werkte, en die nu langskwam bij Atax.  Hij kon het niet laten om de handen uit de mouwen te steken en mee les te geven.  Fijn om te zien ?.

Op bezoek in ATAX.

Traditiegetrouw bezoeken onze bestuursleden op regelmatige basis de projecten in Senegal. (Wist u dat elk daarvoor zelf de kosten betaalt? Het budget dat we binnenhalen via sponsors en via activiteiten wordt volledig gebruikt voor de werking van de projecten in het Zuiden). In januari trokken Evelien en Nina opnieuw naar Dakar. Ook Mia, een zorgkundige en collega van Evelien, wilde helpen bij de medische consultatiedagen die worden georganiseerd voor de mensen uit de buurt van het project.

Zoals altijd namen we zoveel mogelijk bagage mee: medisch materiaal, educatief materiaal, kinderkleding en schoenen voor de kinderen die het project bezoeken. Het is altijd een hele klus om die bagage optimaal voor te bereiden. Voor de intercontinentale vlucht mag elke persoon twee tassen van 23 kg meenemen en die moeten bovendien voldoen aan bepaalde afmetingen. Het is een eindeloos schikken en herschikken van alles wat mee moet: “In deze tas is nog ruimte, maar we zitten aan het maximum gewicht …”. Enkele zwaardere dingen eruit, en vervangen door lichtere die veel plaats innemen … Onze persoonlijk spullen zitten in onze handbagage, die maximaal 10 kg mag wegen. Mia, die voor het eerst meeging, merkte na het maken van de privébagage op: “Er kan zelfs geen miér meer bij!!”. Welcome to the club, Mia 😉

Na aankomst werd al snel werk gemaakt van de voorbereiding van de medische consultatiedag. Deze keer stond ons een verrassing te wachten: twee medische studenten, die voor 3 maanden in Dakar zijn voor hun stage, namen contact met ons op via Facebook. Ze hadden kennis gemaakt met ons project via een doos voor inzameling en recyclage van oud schrijfmateriaal. Wat een fantastisch toeval! Ze besloten om ons een dag te komen helpen. Zo kwam het dat we naast een verpleegster en een zorgkundige, ook twee bijna-artsen hadden om in de lokale moskee een consultatiedag te doen voor vroegtijdige opsporing van medische problemen. Van iedereen die voor advies kwam, werd een fiche gemaakt, waarop we gewicht, lengte, temperatuur, en bloeddruk noteerden. Vervolgens werden de volwassenen met een snap-test gecontroleerd op suikerziekte, een zeer veel voorkomend probleem in Senegal, dat vaak te laat wordt vastgesteld. Jolien en Loessia, onze twee medische studenten, gaven vervolgens de mensen zo veel mogelijk uitleg en raad bij de klachten die ze hadden en enkele mensen werden onmiddellijk doorverwezen naar een ziekenhuis. Jolien en Loessia waren onder de indruk over het aantal mensen met tandklachten. Dat is eigenlijk niet zo verwonderlijk, want de Senegalezen gebruiken enorm veel suiker. Het basisvoedsel is rijst, maar vlees en groenten zijn voor veel Senegalezen onbetaalbaar en suiker is een goedkope aanvulling van de calorieën. Verder is er onwetendheid en is het zeer nuttig dat iemand met een medische opleiding even tijd neemt om een en ander uit te leggen.

De jonge dokters lieten het niet bij hun vrijwilligerswerk voor 1 dag: ze organiseerden meteen in België én in Senegal een inzameling van materiaal en geld voor een sensibiliseringscampagne. Massa’s tandenborstels en tandpasta werden geschonken en tandartsen uit het ziekenhuis waar ze hun stage doen sprongen mee in de bres om heel wat tandklachten te verhelpen. Ook in de komende weken zal ons project nog regelmatig hun aandacht krijgen.

Tijdens de rest van het werkbezoek werd er speciale aandacht besteed aan de talibés. Zij zijn nu op donderdag en vrijdag de eregasten in het project: ook de kinderen die voorbereid worden op het eerste leerjaar bezoeken dan het project en krijgen les, maar voor de talibés worden die twee dagen workshops voorzien, zodat ze kennis kunnen maken met verschillende beroepen. Zo wordt hen een alternatief aangereikt voor het monotone leven dat ze tot nu toe kenden en dat uitsluitend bestaat uit bedelen en bidden. Ondanks het feit dat de jongens nooit naar school gingen kunnen ze toch iets leren waarmee ze zelf de kost kunnen verdienen. En telkens opnieuw valt ons op hoe leergierig ze zijn! Sommige jongens zouden liefst alle beroepen leren: kapper, kleermaker, elektricien, schoenmaker, kippenkweker, metser … In een tijdspanne van twee jaar zien we een enorme verandering in de straatjongens. Ze hebben nu in het project een veilige plek ontdekt, waar ze gerespecteerd worden voor wie ze zijn. Het is niet zo verwonderlijk dat jongens die een leven kennen van uitbuiting en misbruik in het begin zeer wantrouwig zijn. Eerst kwamen ze een maaltijd gebruiken, ze lieten hun wonden verzorgen, en ze gebruikten het toilet en de douche. Gaandeweg hebben we hun vertrouwen gewonnen, ze spreken met elkaar over het project, en zelfs enkele jonge marabouts bezoeken af en toe Atax. De jongens hebben spontaan elk een taak op zich genomen. Ze dragen zelf hun bestek naar de afwasbak, ze vegen hun lokaal schoon, ze dragen hun steentje bij aan de voorbereidingen van de workshops, ze poetsen hun douche en toilet, ze zorgen voor de dieren en ze kennen de huisregels. Het Atax team is een beetje hun surrogaat familie aan het worden en de talibés tonen veel meer openheid. Op die manier kunnen we hen helpen met aspecten die verder gaan dan hun fysiek welzijn. Het is fascinerend om te zien hoe de jongens het begrip ‘toekomst’ ontdekken. Wie helemaal niets heeft, leeft voor vandaag, maar dat is bij hen aan het veranderen. Het gaat hen niet meer alleen om de maaltijd die ze vandaag zullen kunnen eten, of om de verzorging die ze nu meteen nodig hebben. Voor het eerst worden ze geconfronteerd met keuzes, wordt hun mening gevraagd, leren ze verantwoordelijkheid, denken ze na over hun leven als volwassene. Dat is precies wat we altijd beoogd hebben: de emancipatie van degenen die kansarm waren. Niet alleen oplossingen voor vandaag bieden, maar een kans op een betere toekomst, een duurzame aanpak van kans armoede.

Omdat duurzaamheid hoog in ons vaandel staat, hebben we ook nog eens gesprekken gevoerd over de financiële emancipatie van Atax. Samen met de teamleden werd gezocht naar zinvolle investeringen, die hen op termijn moeten toelaten het project gedeeltelijk, of zelfs helemaal, financieel te dragen. Ooit was het onze droom een eigen huis te kopen, zodat we niet meer de maandelijkse huur moeten betalen. Daarvoor werd de campagne ‘word 1 van de 200’ opgestart. Die beoogde de participatie van 200 vaste sponsors, die zich engageren om iedere maand € 10 of meer aan Afractie te storten. Het bleek echter bijzonder moeilijk om 200 Belgen te vinden die iedere maand € 10 kunnen missen, maar we bereikten toch ongeveer een kwart van onze target. Het geld dat we daardoor opzij konden zetten, volstaat niet voor de aankoop van een huis, maar zal wel ingezet worden voor een Senegalese minionderneming. We denken bijvoorbeeld aan het laten bouwen van een ‘pirogue’: Yoff is een vissersgemeenschap, en de werkloze vissers hebben geen geld voor de bouw van een boot. Als Atax er één laat maken en vervolgens verhuurt, genereert dat niet alleen inkomsten voor het project, maar creëert het bovendien werkgelegenheid. Dit is één van de ideeën die door het Senegalese team zelf bedacht werd. Er zijn er nog enkele andere (o.a. het oprichten van een privéschooltje, of een taxibedrijf). Deze zullen nu verder uitgewerkt worden om te bekijken wat uiteindelijk de beste garantie biedt op een duurzame verderzetting van het project. Het is belangrijk dat zij zelf met voorstellen komen, omdat ze veel beter weten dan wij wat in hun cultuur werkt, en wat niet.

Over die cultuurverschillen hebben we trouwens ook nog leuk gebrainstormd. De clichés, de vooroordelen, de elementen die we aan elkaars cultuur bewonderen enzoverder. Het werd een boeiend gesprek, waarvoor een workshop van 2 uur voorzien was. Uiteindelijk was het een onderwerp waar nog dagenlang over gepraat werd en waar nog veel over te zeggen valt. Niet verwonderlijk dat er vaak misverstanden zijn. We moeten gewoon nog veel meer tijd nemen om elkaar te leren kennen.

Natuurlijk werden er ook weer een hoop kleurrijke manden gekocht. Ongevraagd hielpen de kinderen onmiddellijk om alles uit de auto te halen en naar binnen te dragen. Om onze projecten te steunen, kunt u ze kopen op één van de volgende activiteiten (zie de kalender op onze website!).