Wat kunnen leerkrachten leren uit een inleefreis naar Senegal ?
Héél veel, zo leek ons. Kinderen opvoeden tot wereldburgers behoort tot de taken van leerkrachten, en hoe meer die zich hebben ingeleefd in een andere cultuur, hoe meer succes de overdracht kent. Daarom organiseerden we, samen met de gemeente Zemst, deze reis voor 11 leerkrachten uit het lager onderwijs en het basisonderwijs. Uit ervaring weten we, dat leerkrachten ons project boeiend vinden, en spontaan voorstellen om de handen uit de mouwen te steken en een steentje bij te dragen. Niet alleen jeugdige stagiair(e)s en vrijwillig(st)ers, maar ook mensen die al vele jaren ervaring hebben. Zo zorgden onze connecties uit de St Aloysius school in Nederland voor de nodige middelen voor de aanbouw van het naaiaterlier, en Kris Horemans en haar schooltje in Hove zorgen voor schoolbankjes en andere investeringen. Zeer waardevolle bijdragen, die ons aanmoedigen om het project verder uit te bouwen, en ons voorzien van feedback van ervaringsdeskundigen uit het onderwijs.
Om de leerkrachten, die nog nooit in Senegal waren geweest, een perfecte mix voor te schotelen van wat het land te bieden heeft, zaten de organisatoren regelmatig samen. Zo werd een programma voorbereid, dat een insteek kreeg uit verschillende hoeken.
Onderwijs
Uiteraard hadden we het uitvoerig over de manier waarop het onderwijs georganiseerd wordt in Senegal in het algemeen, en in het bijzonder in ons project. De Belgische leerkrachten hadden verschillende educatieve spelletjes voorbereid. We hadden een uitwisselingsmoment met Senegalese leerkrachten, een leerrijke ervaring. Maar ook het fenomeen ‘talibé’ kwam aan bod : we bezochten een daara, waar een 40-tal kinderen op de grond gehurkt zaten, om de Koran te leren. Keita gaf tekst en uitleg bij het dagelijkse leven van een talibé, en verschillende leerkrachten zeiden “je moet het gezien hebben, om het te geloven”. Dit was voor velen van hen dan ook het meest aangrijpende moment van de reis.
Toerisme
Wie het slaveneiland, Ile de Gorée, niet gezien heeft, is niet in Senegal geweest. Ook hier heel wat emoties, toen een huis bezocht werd, dat decennialang gebruikt werd om slaven te verzamelen, op te delen in categorie man/vrouw/kind, te verkopen, en klaar te maken voor de reis naar Amerika : “le voyage sans retour”. Een brok geschiedenis, die tot leven komt als je staat op de plek waar die duizenden en duizenden negerslaven echt ook gestaan en verbleven hebben.
Maar natuurlijk is Gorée ook de plek bij uitstek voor lokale souvenirverkopers om de toeristen aan te klampen. Een kleine test : “hoeveel geduld heeft een leerkracht” ?. Hun geduld zou later nog meer op de proef gesteld worden : alle bestelling voor kleding bij de kleermakers liep vertraging op : regenseizoen in Senegal, is bijna synoniem voor stroompannes, met alle gevolgen van dien !
Natuureducatie
Niet alleen logeerden we de eerste dagen in het Senegalese huis van de Natuurvrienden (ASAN : Association Sénégalaise des Amis de la Nature). Daar kregen we een rondleiding in het centrum waar aan natuureducatie wordt gedaan, en zagen we de kwekerij van waaruit jaarlijks 30 000 bomen vertrekken om aan herbebossing te doen. En dan de mangroves : al voor het vertrek, hadden we tijdens een bijeenkomst in het gemeentehuis van Zemst een uitvoerige en zeer boeiende uitleg gekregen over het mangrovegebied. We bezochten met kleine pirogues het mangrovegebied, en gingen er lekker zwemmen. Twee eindejaarsstudenten, Manjula en Richard, die hun thesis schreven, vergezelden ons op de reis, en zouden in Sokone blijven, waar ze nu nog steeds ijverig aan het werk zijn (zo mogen we hopen ?).
Cultuur
Al meteen de eerste dag kregen we het nationale gerecht te eten : Tiepboudien, gemaakt door Top, de kok van ons project. Iedereen werd uitgenodigd rond grote schalen die op de grond geplaatst worden, en waaruit samen gegeten wordt. Het viel zeer goed in de smaak ! Bij ons bezoek aan Dakar, waren we getuige van een Senegalees huwelijk. We werden spontaan uitgenodigd in de kerk (jawel, het was een katholiek huwelijk !), en zagen eens te meer hoe open en gastvrij de Senegalezen zijn naar andere culturen en andere godsdiensten. We werden plechtig ontvangen in het gemeentehuis van Sokone, waar leerkrachten ook konden kennismaken met didaktiek die bij ons gebruikt wordt. Verschillende Belgische leerkrachten verbleven in een Senegalees gastgezin, waar ze mee kookten, naar de markt gingen, en het leven van elke dag konden gadeslaan. Er werd ook een worstelwedstrijd georganiseerd, de favoriete sport, en heel indrukwekkend om te zien ! In Sokone werd onze delegatie getrakteerd op een afscheidsdiner, en in Yoff op een heus feest, met modeshow en live optredens van rappers en dansers, allemaal talibés met veel talent.
Een zéér vermoeiende reis, met een druk programma, maar er was niets dat we hadden willen missen. Beslist een ervaring om nooit meer te vergeten ! Wie er graag meer over verneemt, is van harte welkom op het wereldfeest Verrekijker in Zemst, op 10 september, aan de Schranshoeve.
