Op bezoek in ATAX.

Traditiegetrouw bezoeken onze bestuursleden op regelmatige basis de projecten in Senegal. (Wist u dat elk daarvoor zelf de kosten betaalt? Het budget dat we binnenhalen via sponsors en via activiteiten wordt volledig gebruikt voor de werking van de projecten in het Zuiden). In januari trokken Evelien en Nina opnieuw naar Dakar. Ook Mia, een zorgkundige en collega van Evelien, wilde helpen bij de medische consultatiedagen die worden georganiseerd voor de mensen uit de buurt van het project.

Zoals altijd namen we zoveel mogelijk bagage mee: medisch materiaal, educatief materiaal, kinderkleding en schoenen voor de kinderen die het project bezoeken. Het is altijd een hele klus om die bagage optimaal voor te bereiden. Voor de intercontinentale vlucht mag elke persoon twee tassen van 23 kg meenemen en die moeten bovendien voldoen aan bepaalde afmetingen. Het is een eindeloos schikken en herschikken van alles wat mee moet: “In deze tas is nog ruimte, maar we zitten aan het maximum gewicht …”. Enkele zwaardere dingen eruit, en vervangen door lichtere die veel plaats innemen … Onze persoonlijk spullen zitten in onze handbagage, die maximaal 10 kg mag wegen. Mia, die voor het eerst meeging, merkte na het maken van de privébagage op: “Er kan zelfs geen miér meer bij!!”. Welcome to the club, Mia 😉

Na aankomst werd al snel werk gemaakt van de voorbereiding van de medische consultatiedag. Deze keer stond ons een verrassing te wachten: twee medische studenten, die voor 3 maanden in Dakar zijn voor hun stage, namen contact met ons op via Facebook. Ze hadden kennis gemaakt met ons project via een doos voor inzameling en recyclage van oud schrijfmateriaal. Wat een fantastisch toeval! Ze besloten om ons een dag te komen helpen. Zo kwam het dat we naast een verpleegster en een zorgkundige, ook twee bijna-artsen hadden om in de lokale moskee een consultatiedag te doen voor vroegtijdige opsporing van medische problemen. Van iedereen die voor advies kwam, werd een fiche gemaakt, waarop we gewicht, lengte, temperatuur, en bloeddruk noteerden. Vervolgens werden de volwassenen met een snap-test gecontroleerd op suikerziekte, een zeer veel voorkomend probleem in Senegal, dat vaak te laat wordt vastgesteld. Jolien en Loessia, onze twee medische studenten, gaven vervolgens de mensen zo veel mogelijk uitleg en raad bij de klachten die ze hadden en enkele mensen werden onmiddellijk doorverwezen naar een ziekenhuis. Jolien en Loessia waren onder de indruk over het aantal mensen met tandklachten. Dat is eigenlijk niet zo verwonderlijk, want de Senegalezen gebruiken enorm veel suiker. Het basisvoedsel is rijst, maar vlees en groenten zijn voor veel Senegalezen onbetaalbaar en suiker is een goedkope aanvulling van de calorieën. Verder is er onwetendheid en is het zeer nuttig dat iemand met een medische opleiding even tijd neemt om een en ander uit te leggen.

De jonge dokters lieten het niet bij hun vrijwilligerswerk voor 1 dag: ze organiseerden meteen in België én in Senegal een inzameling van materiaal en geld voor een sensibiliseringscampagne. Massa’s tandenborstels en tandpasta werden geschonken en tandartsen uit het ziekenhuis waar ze hun stage doen sprongen mee in de bres om heel wat tandklachten te verhelpen. Ook in de komende weken zal ons project nog regelmatig hun aandacht krijgen.

Tijdens de rest van het werkbezoek werd er speciale aandacht besteed aan de talibés. Zij zijn nu op donderdag en vrijdag de eregasten in het project: ook de kinderen die voorbereid worden op het eerste leerjaar bezoeken dan het project en krijgen les, maar voor de talibés worden die twee dagen workshops voorzien, zodat ze kennis kunnen maken met verschillende beroepen. Zo wordt hen een alternatief aangereikt voor het monotone leven dat ze tot nu toe kenden en dat uitsluitend bestaat uit bedelen en bidden. Ondanks het feit dat de jongens nooit naar school gingen kunnen ze toch iets leren waarmee ze zelf de kost kunnen verdienen. En telkens opnieuw valt ons op hoe leergierig ze zijn! Sommige jongens zouden liefst alle beroepen leren: kapper, kleermaker, elektricien, schoenmaker, kippenkweker, metser … In een tijdspanne van twee jaar zien we een enorme verandering in de straatjongens. Ze hebben nu in het project een veilige plek ontdekt, waar ze gerespecteerd worden voor wie ze zijn. Het is niet zo verwonderlijk dat jongens die een leven kennen van uitbuiting en misbruik in het begin zeer wantrouwig zijn. Eerst kwamen ze een maaltijd gebruiken, ze lieten hun wonden verzorgen, en ze gebruikten het toilet en de douche. Gaandeweg hebben we hun vertrouwen gewonnen, ze spreken met elkaar over het project, en zelfs enkele jonge marabouts bezoeken af en toe Atax. De jongens hebben spontaan elk een taak op zich genomen. Ze dragen zelf hun bestek naar de afwasbak, ze vegen hun lokaal schoon, ze dragen hun steentje bij aan de voorbereidingen van de workshops, ze poetsen hun douche en toilet, ze zorgen voor de dieren en ze kennen de huisregels. Het Atax team is een beetje hun surrogaat familie aan het worden en de talibés tonen veel meer openheid. Op die manier kunnen we hen helpen met aspecten die verder gaan dan hun fysiek welzijn. Het is fascinerend om te zien hoe de jongens het begrip ‘toekomst’ ontdekken. Wie helemaal niets heeft, leeft voor vandaag, maar dat is bij hen aan het veranderen. Het gaat hen niet meer alleen om de maaltijd die ze vandaag zullen kunnen eten, of om de verzorging die ze nu meteen nodig hebben. Voor het eerst worden ze geconfronteerd met keuzes, wordt hun mening gevraagd, leren ze verantwoordelijkheid, denken ze na over hun leven als volwassene. Dat is precies wat we altijd beoogd hebben: de emancipatie van degenen die kansarm waren. Niet alleen oplossingen voor vandaag bieden, maar een kans op een betere toekomst, een duurzame aanpak van kans armoede.

Omdat duurzaamheid hoog in ons vaandel staat, hebben we ook nog eens gesprekken gevoerd over de financiële emancipatie van Atax. Samen met de teamleden werd gezocht naar zinvolle investeringen, die hen op termijn moeten toelaten het project gedeeltelijk, of zelfs helemaal, financieel te dragen. Ooit was het onze droom een eigen huis te kopen, zodat we niet meer de maandelijkse huur moeten betalen. Daarvoor werd de campagne ‘word 1 van de 200’ opgestart. Die beoogde de participatie van 200 vaste sponsors, die zich engageren om iedere maand € 10 of meer aan Afractie te storten. Het bleek echter bijzonder moeilijk om 200 Belgen te vinden die iedere maand € 10 kunnen missen, maar we bereikten toch ongeveer een kwart van onze target. Het geld dat we daardoor opzij konden zetten, volstaat niet voor de aankoop van een huis, maar zal wel ingezet worden voor een Senegalese minionderneming. We denken bijvoorbeeld aan het laten bouwen van een ‘pirogue’: Yoff is een vissersgemeenschap, en de werkloze vissers hebben geen geld voor de bouw van een boot. Als Atax er één laat maken en vervolgens verhuurt, genereert dat niet alleen inkomsten voor het project, maar creëert het bovendien werkgelegenheid. Dit is één van de ideeën die door het Senegalese team zelf bedacht werd. Er zijn er nog enkele andere (o.a. het oprichten van een privéschooltje, of een taxibedrijf). Deze zullen nu verder uitgewerkt worden om te bekijken wat uiteindelijk de beste garantie biedt op een duurzame verderzetting van het project. Het is belangrijk dat zij zelf met voorstellen komen, omdat ze veel beter weten dan wij wat in hun cultuur werkt, en wat niet.

Over die cultuurverschillen hebben we trouwens ook nog leuk gebrainstormd. De clichés, de vooroordelen, de elementen die we aan elkaars cultuur bewonderen enzoverder. Het werd een boeiend gesprek, waarvoor een workshop van 2 uur voorzien was. Uiteindelijk was het een onderwerp waar nog dagenlang over gepraat werd en waar nog veel over te zeggen valt. Niet verwonderlijk dat er vaak misverstanden zijn. We moeten gewoon nog veel meer tijd nemen om elkaar te leren kennen.

Natuurlijk werden er ook weer een hoop kleurrijke manden gekocht. Ongevraagd hielpen de kinderen onmiddellijk om alles uit de auto te halen en naar binnen te dragen. Om onze projecten te steunen, kunt u ze kopen op één van de volgende activiteiten (zie de kalender op onze website!).