Interview with a nurse

Af en toe gaan vrijwilligers met een gelijkaardige opleiding samen naar onze projecten, om er hun job uit te oefenen in een andere context.

Zo vertrokken Evelien (dochter van Nina), Kristof, Nathalie en Shinni in november weer samen naar Dakar, om er hun medische kennis en ervaring ten dienste te stellen van de lokale bevolking, en in het bijzonder van de kansarme kinderen.   Dat deden ze deze keer zowel in Yoff (Atax), als in Thiès en Mbour.

We wilden graag weten hoe hun “missie” verlopen was, en interviewden Evelien.

– Afractie : First things first : Hoe was de reis ?

– Evelien : Om kosten te besparen, vlogen we met een tussenstop in Lissabon.   De vlucht van Brussel naar Lissabon had vertraging, waardoor we bijna de aansluiting naar Dakar misten, maar het lukte nog net op het nippertje.  Onze bagage moest het een dagje zonder ons stellen, maar daarop zijn we al voorbereid.   We kwamen dus op het verwachte tijdstip aan in Dakar, en daar stond Daouda ons op te wachten.  Vreemd hoor, meestal komt hij samen met Top, maar die had het koken in het project voor een maandje ingeruild voor een vakantie bij familie.  Kristof ging voor het eerst mee naar Afrika, en kon met eigen ogen zien waarom wij zo enthousiast zijn over de gastvrijheid : Daouda heeft ons naar het appartementje gebracht dat we gehuurd hadden, daar stond al gekoeld drinken klaar, en ondanks het feit dat hij al de hele nacht op was, is hij voor ons nog ontbijt gaan halen.  Pure verwennerij.

– Afractie :  Zijn jullie meteen aan de slag gegaan in het project?

– Evelien : Nee, het was “Grand Magal”, een feestdag, en dus was het project gesloten.  Daouda had net een overlijdensbericht gekregen en ging de familie condoleren, en dus zijn we met ons vieren een wandeling gaan doen in Yoff : boodschappen doen (want ook op feestdagen zijn er heel wat Senegalezen die de commerce verderzetten), we gingen in het project kijken naar de kippen en konijnen (wat zijn er veel konijnen bijgekomen !!), en daarna maakten we een lange strandwandeling, om de stramheid van de vlucht uit ons systeem te krijgen.  Op het strand waren kinderen met buizen een soort pompsysteem aan het maken, dat doen ze om weekdiertjes te vangen die zich in het zand schuilhouden, en proteïnerijke aanvulling van het avondmaal.  We bezochten nog een kennis die is blind geworden door een combinatie van cataract en ongereguleerde diabetes.   En dan : slapen !!  Altijd heerlijk om de geluiden en geuren van Senegal terug te vinden, de mensen weer te ontmoeten, en een beetje ‘thuis te komen’, maar het is wel vermoeiend.

– Afractie : Dus de volgende dag naar het project.  Dat was een donderdag, niet?

– Evelien : Ja, en donderdag is de dag waarop de talibés alle aandacht krijgen.  Er zijn wel kleutertjes, maar die gaan op de middag naar huis, en dan staat alles in het kader van de straatkinderen : ze krijgen verzorging, een warme maaltijd, degenen die een cursus volgen krijgen dan opleiding, en de anderen spelen (educatieve) spelletjes.  Kristof maakte kennis met de Atax ploeg en overliep met Keita of hij zich nuttig kon maken door het uitvoeren van klusjes.  Klusjes zijn er altijd, maar het benodigde budget om ze uit te voeren is niet altijd beschikbaar.  Daar passen we natuurlijk in de mate van het mogelijke een mouw aan, en terwijl Kristof ging shoppen naar ijzerwaren en gereedschap, ging ik met Nathalie en Shinni naar de stoffenmarkt.  Tijdens de winkelronde van Kristof, had Daouda halte gemaakt bij een Daara, eerste kennismaking voor Kristof met een marabout en bezichtiging van de slaapplaats van de kinderen.  Hij was al die onder de indruk van hetgeen hij zag, en nog meer toen men hem vertelde dat hier een honderdtal kinderen leven.  Ze liggen dicht bij elkaar gepakt om te slapen op de betonnen vloer, en de ruimte was nog beperkter geworden omdat ze een put hebben gegraven die als sanitair moet dienen, en verschrikkelijk stinkt.  Schrijnende toestanden.  Goed dat de kinderen ook in ons project terecht kunnen voor een douche en om gebruik te maken van het toilet, dat is echt wel noodzakelijk.  Kristof was zéér gemotiveerd om die veilige haven mee op te knappen : gebroken tegels vervangen en vastmetsen, een ophangsysteem voorzien voor de tuinslang, kleine herstellingswerkjes …  Werkzaamheden waarmee we ook vrijdag nog zoet waren.  We verplaatsten het kippenhok naar een andere kant van de koer : één van de buren lijdt aan astma, en door het hok te verplaatsen kunnen we de hinder verminderen.   De waterpas om het hok recht te zetten werd ter plaatse geïmproviseerd.  De leerling-kappers namen Kristof zn kapsel en baard nog onderhanden : een nieuwe ervaring, het haar van een blanke. ?

– Afractie : En toen was het weekend.   Wat doen jullie zoal als Atax gesloten is ?

– Evelien : We huurden een auto, en met een tussenstop voor een bezoekje aan Lac Rose, reden we verder naar Thiès, naar het andere project dat door Afractie gesteund wordt : Djardjal.  Samen met Pape, hun verantwoordelijke, bezochten we een extern project : AMMD, een initiatief van Bineta, die het geheel bekostigt met opbrengsten van haar reisbureau, en ook een heel klein beetje overheidssteun krijgt.  Het is belangrijk dat kleine initiatieven elkaar leren kennen, van elkaar leren, en ervaringen uitwisselen.  Het project van Bineta draait voornamelijk om kinderen met geestelijke problemen, en kinderen van volwassenen met psychische problemen.  Vrouwen die mentaal ziek zijn, hebben vaak geen andere mogelijkheid dan seks te bieden in ruil voor levensonderhoud.  De kinderen die daarbij verwekt worden zijn vanaf de geboorte kansarm.  Een tiental kindjes zijn Bineta permanent toevertrouwd door de jeugdrechter, andere kinderen komen er gewoon dagonderwijs volgen : autistjes, kinderen met het syndroom van Down of met een andere aangeboren geestelijke afwijking.  In Senegal is voor hen niets voorzien, en Bineta is in de bres gesprongen om hen te helpen.  Zeer interessant voor Nathalie, die van opleiding psychiatrisch verpleegkundige is.  Ook Shinni kon zich goed vinden in het project en was onder de indruk van de enorme behoefte aan affectie die de kinderen toonden.   We leverden een lading baby- en kinderkleding af die we in België hadden ingezameld, en gingen terug naar Djardjal, waar het aantal talibés flink is toegenomen.

We kregen uitleg over de werking van het project en over de werken die later die week zouden starten : in Djardjal kunnen grotere talibés tijdens hun beroepsopleiding nu ook de nacht doorbrengen, een tussenstap naar volledige zelfstandigheid.  Daarvoor moeten slaaplokalen voorzien worden.  Daarna trokken we de brousse in, om een herdersfamilie te bezoeken die geen andere medische hulp krijgt dan de onze.  We bezorgden warme kleding, want de hutjes bieden niet voldoende bescherming tegen de koude nachten : zand houdt geen warmte vast, en na zonsondergang dalen de temperaturen flink.  Deze mensen bezitten eigenlijk helemaal niets, maar ze hadden zelf palmwijn gemaakt, en daarop werden we getrakteerd.  We vervolgden onze weg en gingen op de markt de traditionele manden kopen, die Afractie in België verkoopt om haar projecten te steunen.  We aten bij de familie van Daouda, die ook in Thiès woont, en waar we hartelijk verwelkomd werden.  En op de terugweg naar Dakar stopten we in Mbour, om er Top en zijn familie te bezoeken.  Ook daar werden we onthaald met een theeceremonie, we maakten een strandwandeling en zagen hoe de vis werd binnengehaald, altijd indrukwekkend, en kregen voor het afscheid weer een heerlijke maaltijd voorgezet.  De Senegalese gastvrijheid : onovertroffen !

Afractie : Zijn jullie maandag meteen naar het project gegaan ?

Evelien : Ja, we begonnen er met de voorbereiding van de consultatiedagen.  Soms organiseren we die in een moskee, maar deze keer zouden ze in het project plaatsvinden.  Dat maakt het makkelijker om de voorbereidingen te treffen, we hebben massa’s stoelen om de “wachtkamer” in te richten, en bovendien leert de buurt ons project beter kennen als ze er zelf een keer op bezoek komen.

Afractie : Hoe ziet zo’n consultatiedag eruit ?

Evelien : Mensen met allerlei gezondheidsproblemen komen op bezoek.  We geven vooral uitleg en achtergrond bij hun aandoeningen, want daarvoor hebben de lokale dokters echt geen tijd.  Omdat ik vroedvrouw ben, doe ik natuurlijk pre- en postnatale consultaties, maar we gaan ook actief diabetes opsporen, we geven voorlichting en sensibilisering bij tandenzorg, obesitas of ondervoeding, we doen wondzorg ..  Allemaal zaken die in Senegal niet zo goed worden opgevolgd als bij ons.  Bij een vorige sessie kregen we de hulp van vrijwilligsters Loesia en Jolien, laatstejaarsstudenten geneeskunde, die onder de indruk waren van het aantal kinderen met gebitsproblemen.  Ze richtten Nexal Retane op, een programma voor tandzorg voor kansarme kinderen, omdat het probleem zo groot is.  Niet zo verwonderlijk : bedelkinderen krijgen vaak alleen maar (ongekookte) rijst, en wat snoepjes of suikerklontjes.  Gebrek aan vitaminen en al die suiker richten behoorlijk wat schade aan.  Sinds hun interventie wordt in de verschillende projecten ook dagelijks aandacht besteed aan tanden poetsen.

.

Afractie : Waren er veel mensen die langskwamen ?

Evelien : Enorm !  Het zijn heel drukke en lange, vermoeiende dagen.   Sommige mensen hebben we onmiddellijk naar het ziekenhuis gestuurd, en dat is bij elke consultatiedag wel zo, helaas.  Er zijn vaak ernstige problemen die niet of te laat aan het licht komen.

In de dagen daarna hebben we ook nog EHBO lessen voor de straatkinderen georganiseerd.  De talibés leerden o.a. hoe een situatie te herkennen, welke risico’s er voor henzelf of de omstaanders kunnen zijn, hoe ze naar de hulpdiensten moeten rapporteren, en ook hoe ze zelf eerste zorgen kunnen toedienen.  We zijn voornamelijk ingegaan op situaties die zich op straat kunnen voordoen : verkeersongevallen, brand, verstikking  …   Het Heimlich maneuver kwam aan bod, stabiele zijlig, en reanimatie.  En opnieuw viel het ons op hoe leergierig en geïnteresseerd de straatkinderen zijn om kennis te vergaren.  Zoals altijd was er te weinig tijd om alles te doen wat op ons programma stond, maar onze vakantiedagen waren op, en thuis wachtte onze job.

Afractie : Wanneer gaan jullie terug ?

Evelien : Zodra ik weer genoeg bij elkaar gespaard heb, bestel ik mijn volgende ticket.  Het is altijd zo fijn om al die mensen terug te zien.  Een heel verrassend terugzien was ook dat met Max, die vroeger in ons TSX project werkte, en die nu langskwam bij Atax.  Hij kon het niet laten om de handen uit de mouwen te steken en mee les te geven.  Fijn om te zien ?.